Teatr BARAKAH — Zun zun zang – język utracony

Premiera ma miejsce 4 czerwca 2022 roku w dniu 80. rocznicy zamordowania Mordechaja Gebirtiga, barda żydowskiej piosenki z Krakowa. Ten uzdolniony i kochany przez lud twórca, skazany na śmierć, jak wszyscy członkowie Wybranego Narodu, ginie w czasie akcji deportacyjnej krakowskich Żydów razem z innym artystą i przyjacielem ostatnich lat niedoli, Abrahamen Neumanem.

Z pamiętnika Haliny Nelken: „Pognałam do domu, przeskakując kałuże krwi na rogu ulicy Dąbrówki i naszego zaułka, Janowej Woli. To tutaj, aż pod parter ściana domu była połupana odpryskiem kul (...) Neuman, Abraham Neuman, wiesz, ten wysoki malarz, co utykał, aha i pan Gebiritg, co cię nauczył śpiewać Rejzele. Szli na końcu grupy, obaj starzy i chorzy. Neuman nie ukląkł. Zmierzył się laską na komendanta. Gebirtiga też zastrzelili. To istne szaleństwo!”.

Olek Mincer pisze:

Pokazujemy wojenny dorobek Gebirtiga, szeroko znanego ze swego przedwojennego repertuaru, często wesołych i melancholijnych piosenek. Ponieważ w większości przypadków brakuje oryginalnej muzyki wojennych tekstów, staraliśmy się, idąc śladem innych twórców, znaleźć odpowiednią formę, aby one odżyły. Zachowaliśmy jak najbardziej precyzyjną chronologię utworów, bo każda z piosenek jest wpisana w konkretny okres okupacji. Sytuacja z jej początków była inna niż w rok później czy przed samą śmiercią poety. Początkowy smutek przechodzi w zawód i rozpacz, później w rezygnację i ból. Ale często jest też nadzieja, tęsknota i chęć przekazania radości umęczonym ludziom, odrobinę beztroski dla najmłodszych mieszkańców krakowskiego getta czy Łagiewnik. W czasie przedstawienia wyświetlamy zdjęcia obrazów Abrahama Neumanna, uznanego w Polsce i Europie pejzażysty, wykładowcy malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych i Wzornictwa Bezalel w Palestynie.

Nicią przewodnią spektaklu jest opowieść trzeciego bohatera naszej historii, języka żydowskiego – jidysz, Mame Łuszn – języka matki, także ofiary Zagłady. Pomagają mu dwaj zagubieni klezmerzy-aktorzy wplątani w sceniczny rytuał oblucji. Fundamentalne znaczenie ma dla nas gościnność krakowskiego Teatru BARAKAH, bez którego nie moglibyśmy zrobić tego spektaklu, w wymarzonej przez nas formie.

TWÓRCY:

Olek Mincer – śpiewający aktor i reżyser. Urodzony we Lwowie, zdał aktorski egzamin eksternistyczny w 1981 roku po ukończeniu Studium Państwowego Teatru Żydowskiego w Warszawie. W Rzymie, gdzie mieszka od 1984 roku, ukończył Studio Dramatu – Alessandro Fersen. Wyreżyserował m.in. monodramy: „Ostatni Demon", „Dom z ulicy Ptasiej" oraz muzyczne przedstawienie „Purim-Shpil" z Enrico Finkiem i Monicą Demuru. Zagrał w wielu spektaklch i wystąpił w wielu filmach. Nagrał płytę „Tzèmach Niggun" do muzyki Corrada Fantoniego. Założyciel Stowarzyszenie Trykot-Teatr Polski z Rzymu. Jest teatroterapeutą oraz instruktorem ćwiczeń Alexandra Lowena.

Riccardo Battisti – muzyk, aranżer. Pomimo dyplomu magistra inżyniera, woli grać na akordeonie (a czasem na gitarze), najczęściej muzykę „world” i improwizacje. Był nauczycielem akordeonu przy rzymskiej szkole Scuola di Musica „CIAC” i Officine Musicali Garbatella. Grał z włoskimi grupami folkowymi i wieloetnicznymi. Od lat zajmuje się muzyką klezmerską i bierze udział w koncertach oraz przedstawieniach teatralnych. Jest autorem piosenek i kompozycji muzycznych, także eksperymentalnych w dziedzinie lustrzanej intersekcjonalności. Yosuke Taki – malarz, artysta wizualny, pisarz. Pochodzi z Tokio, od 1988 żyje i pracuje we Włoszech. Długoletnie doświadczenia malarskie i teatralne uzupełnia eseistyką (w Japonii wydał dwie książki: „Achille Castiglioni – il design jako poszukiwanie wolności" i „Okowy (nie) widoczne – sztuka Samuela Beckett‘a a historia". We Włoszech publikuje artykuły na temat Japonii, tłumaczy, organizuje wystawy oraz “szkołę wędrowną” przybliżającą artystycznej młodzieży japońskiej prace włoskich aktywistów ekologicznych i zdrowia psychicznego.

projekt i reżyseria: Olek Mincer
dramaturgia: Yosuke Taki
aranżacja, akordeon, gitara: Riccardo Battisti
muzyka, gitara, śpiew: Olek Mincer
w nagraniach gościnnie wzięli udział: Gabriele Coen (klarnety) i Anita i Ettore (śpiew)
autorem portretu Abrahama Neumanna jest Samuel Hirszenberg
 

data premiery: 4 czerwca 2022 

Tłumaczenia niektórych utworów Gebirtiga na język polski pochodzą z książki:
Natan Gross, "Żydowski bard. Gawęda o życiu i twórczości Mordechaja Gebirtiga", Księgarnia Akademicka, Kraków 2000.

Nagrania zostały zrealizowane przez O.A.S.I. Studio – Paolo Modugno w Rzymie.

Dziękujemy za pomoc finansową udzieloną przez Włoski Instytut Kultury w Krakowie.

Bilety dostepne na: https://teatrbarakah.com/spektakle/zun-zun-zang-jezyk-utracony/

Źródło: teatrbarakah.pl