teatr lalek w Łodzi.

Historia teatru

Twórcą i jednocześnie pierwszym dyrektorem Teatru Lalek Arlekin był Henryk Ryl. Dzięki decyzji Ministerstwa Kultury i Sztuki z dnia 13 lipca 1948, Ryl dostał pozwolenie na założenie teatru lalek w Łodzi. Pierwszą siedzibą teatru był budynek przy ul. Piotrkowskiej 150. 28 grudnia 1948 odbyło się tam pierwsze przedstawienie pt. Dwa Michały i świat cały, autorstwa Henryka Ryla. Drugą premierą teatru były Kolorowe piosenki – spektakl przez wiele lat określany jako ˌˌwzorcowe przedstawienie dla najmłodszej widowniˈˈ. W sztuce Wesoła maskarada, której premiera odbyła się 23 października 1949, po raz pierwszy na scenie pojawił się aktor w masce. Teatr zaczął pokazywać również spektakle dla dorosłych widzów (np. Dzielny gród Tamary Gabbe lub Lekarz mimo woli Moliera).

1 stycznia 1950 teatr został upaństwowiony. W 1955 zamknięto siedzibę teatru jako niespełniającą wymogów bezpieczeństwa, a przedstawienia odbywały się od tego momentu w budynku przy ul. Wólczańskiej 5. Od 1962 teatr jest jedynym użytkownikiem tego obiektu. 24 lipca 1961 w teatrze zorganizowano pierwszy zjazd powstającego Polskiego Ośrodka Lalkarskiego Międzynarodowej Unii Lalkarzy – POLUNIMA (na przewodniczącego wybrano Jana Sztaudyngera). Od swego powstania w 1961 POLUNIMA mieści się przy al. 1 Maja 2.

W 1959 odbyła się prapremiera spektaklu Młynek do kawy Konstantego Gałczyńskiego ze scenografią Stanisława Fijałkowskiego, w którym martwe przedmioty pełniły rolę głównych bohaterów. W 1962 Henryk Ryl na podstawie tekstu Mahabharaty zrealizował spektakl Nal i Damayanti ze scenografią Wacława Kondka.

Henryk Ryl, który był do 1964 dyrektorem i kierownikiem artystycznym teatru, w latach 1964–1974 pełnił funkcję kierownika artystycznego, a do 1978 reżysera i konsultanta programowego. Ostatnim przedstawieniem reżyserowanym przez Henryka Ryla była jego sztuka Marcinek zuch (1982). Dyrektorem teatru w 1964 została Regina Elkanowa – w czasie jej kierownictwa teatr otrzymał na własność użytkowany budynek przy ul. Wólczańskiej. W 1974 dyrektorem mianowano ucznia Ryla, Stanisława Ochmańskiego – debiutował w Teatrze Arlekin w 1951, a przed objęciem teatru w Łodzi kierował Teatrem Lalki i Aktora w Lublinie. Ochmański tworzył przedstawienia kameralne i przeciwstawne wielkim inscenizacjom Ryla rezygnując przy tym z eksperymentów twórczych. Ochmański tłumaczył swój wybór w podejściu do pracy reżyserskiej postawieniem na ˌˌdobre sztuki napisane dla teatru lalkowegoˈˈ. Pod koniec lat 70. utworzono tzw. ˌˌscenę przedszkolnąˈˈ – oferowała ona przedstawienia kameralne wystawiane w przedszkolach. W trzydziestą rocznicę istnienia teatru przeprowadzono generalny remont jego siedziby, a w 1989 teatr Arlekin otrzymał medal "Serce Dziecku".

Następcą Stanisława Ochmańskiego został w 1992 Waldemar Wolański – absolwent wydziału lalkarskiego warszawskiej PWST, a od 1981 aktor i reżyser w łódzkim Arlekinie. Od 1999 teatr Arlekin organizuje Międzynarodowy Festiwal Solistów Lalkarzy, który odbywa się co dwa lata, a od 2006 Międzynarodowy Festiwal Sztuki Ulicznej "TrotuArt".

Od 1981 w ramach teatru działa Pracownia Dokumentacyjna, która gromadzi materiały na temat polskiego lalkarstwa. W Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Dziale Widowisk Lalkowych wśród wielu zbiorów dotyczących scenografii teatrów lalkowych można obejrzeć też lalki zaprojektowane dla przedstawień w Arlekinie.

Teatr prowadzi wspólnie z Muzeum Kinematografii program dla widzów umożliwiający połączenie odwiedzin w teatrze oraz zwiedzania muzeum. W strukturach Teatru Arlekin działa Zespół Tańca Ludowego ˌˌHarnamˈˈ.

źródło: Wikipedia.org