Instrument smyczkowy – instrument muzyczny z grupy chordofonów, w których struna wprowadzana jest w stan wibracji za pomocą smyczka, przesuwanego po strunie – legato, detaché, lub uderzając w nią włosiem – spiccato. Inną metodą wydobycia dźwięku z instrumentu smyczkowego jest col legno - czyli uderzenie struny drzewcem smyczka lub pizzicato, czyli szarpniecie struny palcem oraz klang (pizzicato bartokowskie, pizzicato à la Bartók) – szarpnięcie struny tak silne, by uderzyła o gryf.

Instrumenty smyczkowe składają się z następujących elementów:

• pudło rezonansowe
• przestrzeń gdzie wzmacniany jest dźwięk produkowany przez drgające struny
• struny (najczęściej cztery) 
• strojone do odpowiednich częstotliwości, oparte na podstawku.
• gryf z podstrunnicą
• do której przyciskane, są struny tak by zmienić ich długość, a co za tym idzie częstotliwość drgań. Gryf zakończony jest śrubami pozwalającymi stroić instrument, zapewniając odpowiednie napięcie strun.

We wszystkich instrumentach smyczkowych grający na nim jedną ręką (prawą u osób praworęcznych) operuje smyczkiem lub w inny sposób pobudza struny, a drugą ręką przyciska struny do podstrunnicy tak je skracając, by wydawały dźwięk o odpowiedniej częstotliwości. Inną możliwością jest skracanie struny czubkiem palca lub paznokciem bez dociskania struny do podstrunnicy (tzw. Technika paznokciowa).

Do instrumentów smyczkowych należą:

Klasyczne instrumenty smyczkowe:

•    skrzypce
•   altówka
•   wiolonczela
•   kontrabas 

Dawne instrumenty smyczkowe

•   Rebec
•   Lira da braccio
•   skrzypki renesansowe
•   viola da gamba
•   Viola d'amore
•   skrzypce barokowe
•   suka biłgorajska

Regionalne instrumenty smyczkowe

•   gęśle
•   basetla

Elektryczne instrumenty smyczkowe

•   skrzypce elektryczne
•   kontrabas elektryczny

Historia

Już w krajach starożytnych, przede wszystkim w Azji, istniały instrumenty smyczkowe, ale z pewnością są one znacznie młodsze od szarpanych. W średniowieczu znane były też instrumenty smyczkowe.

Polska nie pozostawała w tyle za innymi krajami – w naszych miastach i wsiach konstruowano nie znane za granicą gęśle. Gdy Polscy lutnicy zobaczyli lirę, przywiezioną w 1518 przez królową Bonę, zmienili nieco kształt gęśli. Nadali im też nazwę skrzypce. Jeden z najsłynniejszych wówczas teoretyków muzyki, Martinius Agricola, wychwalał w swoim traktacie, subtelny i miły dla ucha dźwięk polskich skrzypiec.

źódło: Wikipedia.org