„Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918” to tytuł wystawy, której wernisaż odbędzie się 25 stycznia 2019 r. o godz. 12.00 na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ (ul. A. Kamińskiego 27a). Przygotowana przez Instytut Pileckiego wystawa poświęcona jest 100. rocznicy uzyskania przez Polki praw wyborczych. Po uroczystym otwarciu odbędzie się debata „Kurs na wolność: drogi kobiet do równouprawnienia” z udziałem prof. Magdaleny Gawin (podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, autorka koncepcji wystawy), Hanny Radziejowskiej (Instytut Pileckiego, kuratorka wystawy) oraz dr Eweliny Kostrzewskiej (adiunkt w Instytucie Historii UŁ). Wystawę będzie można oglądać do 25 marca.
Różne drogi do wolności
Wystawa, która kilka tygodni temu miała swoją premierę w Warszawie, pokazuje historie różnych środowisk kobiecych. Chrześcijańskie demokratki, feministki i rewolucjonistki przez wiele lat działały na rzecz nie tylko równych praw, lecz także odzyskania przez Polskę niepodległości, co doprowadziło do przyznania Polkom praw wyborczych w roku 1918.
Niezwykłe losy działaczek, polskich patriotek i sufrażystek są niemal gotowym scenariuszem dla niejednego filmu. Wystawa to najlepszy sposób, aby przypomnieć, że dorobek i życiorysy kobiet stanowią integralną część historii Polski.
– Tytuł ekspozycji – „Podwójnie wolne” zwraca uwagę na to, że 1918 był dla Polek nie tylko rokiem odzyskania niepodległości, ale również momentem uzyskania praw obywatelskich – podkreśla Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego – Chcemy pokazać drogę, którą musiały przejść pokolenia kobiet, by móc głosować i kandydować w wyborach. Przygotowana przez nas wystawa wpisuje się w obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.
Odzyskanie niepodległości było długim procesem, w którym istotną rolę odegrały kobiety: działaczki społeczne, pisarki, emancypantki, sufrażystki, kobiety z bronią w ręku walczące o suwerenność ojczyzny, przewożące pod gorsetami granaty i organizujące Ligę Kobiet Pogotowia Wojennego czy Ochotniczą Legię Kobiet. Różnymi sposobami dążyły do zrealizowania idei wolnej Polski, tak jak różnymi drogami dochodziły do równych praw.
– Pragniemy zwrócić uwagę na szczególny rodzaj walki o równouprawnienie kobiet z ziem polskich, które działały pod zaborami, w warunkach odmiennych niż np. sufrażystki w Wielkiej Brytanii. Te ostatnie również walczyły o prawa polityczne, lecz nie musiały zmagać się z opresyjnym reżimem, który narzucał obcy, w tym przypadku niemiecki lub rosyjski, język urzędowy – komentuje dr Ewelina Kostrzewska, która opiekuje się projektem z ramienia WF-H UŁ.
– Celem przedsięwzięcia jest również wskazanie na to, że projektów emancypacji było kilka – nie tylko ten zorganizowany wokół Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit, założycielki Związku Równouprawnienia Kobiet. Warto wskazać również na kobiety wchodzące w skład Zjednoczonego Koła Ziemianek – najliczniejszej kobiecej organizacji w Królestwie Polskim na początku XX w. – dodaje dr Kostrzewska.
Na mocy dekretu Naczelnika Państwa z 28 listopada 1918 r. Polki otrzymały czynne i bierne prawa wyborcze, dzięki czemu Polska znalazła się wśród najbardziej demokratycznych i nowoczesnych państw Europy. W dniu 26 stycznia 1919 r. Polki z miast i wsi po raz pierwszy w historii poszły do urn, aby wybrać swoich przedstawicieli w parlamencie.
Zewnętrzną wystawę „Podwójnie wolne” będzie można oglądać od 25 stycznia do 25 marca 2019 na patio przed budynkiem Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ (ul. Kamińskiego 27a, Łódź). Debata odbędzie się w budynku WF-H UŁ, w sali 103.
